Nadwaga i otyłość stanowią czynnik ryzyka wielu groźnych chorób, zwłaszcza układu krążenia, które są główną przyczyną śmiertelności w Polsce. Nadmiernie rozbudowana tkanka tłuszczowa odpowiada także za obniżenie jakości życia oraz zaburzenia w sferze psychicznej i społecznej.
Rozpoznanie nadwagi i otyłości
Nadwagę lub otyłość rozpoznaje się na podstawie zawartości tkanki tłuszczowej w organizmie. Można to zrobić na kilka sposobów, m.in. dzięki pomiarowi bioimpedancji elektrycznej (tzw. analizy składu ciała), tomografii komputerowej lub magnetycznego rezonansu jądrowego. Jednak w praktyce zdecydowanie częściej stosuje się metody antropometryczne, czyli wskaźnik masy ciała (BMI), pomiar grubości fałdu skórnego i obliczenie stosunku obwodu talii do obwodu bioder.
Najpopularniejszy jest wskaźnik masy ciała (BMI). To stosunek masy ciała do wzrostu danej osoby. Oblicza się go przy pomocy prostego wzoru. Należy podzielić masę ciała (wyrażoną w kilogramach) przez kwadrat wzrostu (wyrażony w metrach). Pomocny może okazać się kalkulator BMI dostępny bezpłatnie w Internecie. Nadwagę rozpoznaje się, gdy BMI wynosi 25,0–29,99 jednostek, a otyłość przy więcej niż 30 jednostkach.
Pomiar grubości fałdu skórnego polega na uchwyceniu skóry na ramieniu lub pod łopatką i zmierzeniu jego grubości. Na tej podstawie można określić całkowitą ilość tkanki tłuszczowej w ciele. To badanie może być wykonane wyłącznie przez osobę z personelu medycznego.
Skutki zdrowotne nadwagi
Nadwaga nie pozostaje bez wpływu na zdrowie. Jeżeli utrzymuje się przez dłuższy czas, może przyczynić się do rozwoju schorzeń układu krążenia, nadciśnienia tętniczego, stłuszczenia wątroby i cukrzycy. Osoby z nadwagą są narażone na wystąpienie hemoroidów oraz żylaków kończyn dolnych. Obniżeniu może ulec ich samoocena i poczucie własnej wartości. Uważa się także, że nadwaga prowadzi do otyłości.
Skutki zdrowotne otyłości
Otyłość wiąże się z wysokim (a w przypadku BMI powyżej 40 – ekstremalnie wysokim) ryzykiem wystąpienia powikłań zdrowotnych. Dotyczą one całego organizmu człowieka, a przede wszystkim układu sercowo-naczyniowego, kostno-stawowego, hormonalnego i pokarmowego. Otyłość odpowiada za choroby serca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca, choroby wątroby, przeciążenie stawów, bóle pleców, trudności z poruszaniem się, cukrzycę i zaburzenia płodności.
Osoby otyłe są narażone na wystąpienie astmy oskrzelowej i bezdechu sennego, choroby nerek, migreny, a także nowotworów (zwłaszcza raka jelita grubego, pęcherzyka żółciowego, piersi, trzonu i szyjki macicy). Otyłość często wiąże się z obniżeniem jakości życia z powodu niskiej samooceny, izolacji społecznej oraz występowania okresów depresji.
Otyłość jest niebezpieczna także dla kobiet w ciąży. Nadmiernie rozbudowana tkanka tłuszczowa zwiększa ryzyko poronienia lub wewnątrzmacicznego obumarcia płodu. U płodów matek otyłych częściej stwierdza się wady wrodzone oraz makrosomię, czyli masę ciała płodu większą, niż prawidłowa do danego wieku ciąży.
