Nadczynność tarczycy to zwiększone wydzielanie hormonów tarczycy ponad ilości, których potrzebuje organizm. Nadczynność tarczycy zwana jest często hipertyreozą (ang. hyperthyreosis lub hyperthyroidism). Może przyjmować postać jawną, z całym wachlarzem dość charakterystycznych objawów, jak i utajoną, gdzie nadmiar hormonów tarczycy jest na tyle niewielki, że nie rozwija się postać kliniczna choroby. W wymiarze objawowym nadczynność tarczycy charakteryzuje się uczuciem stałego gorąca, drżeniem rąk, kołataniem serca oraz wieloma innymi dolegliwościami, z których nie wszystkie występują u każdego pacjenta. Na nadczynność tarczycy narażone są przede wszystkim kobiety. W ciągu życia zachoruje co sześćdziesiąta kobieta oraz jedynie co siedemsetny mężczyzna.
Nadczynności tarczycy – przyczyny
Tarczyca jest organem przylegającym do tchawicy poniżej krtani. Funkcją jego w organizmie jest produkcja hormonów, tzw. hormonów tarczycy. Hormony te nazywamy T3 oraz T4. Hormony te są związkami jodu i do prawidłowego funkcjonowania tarczyca potrzebuje odpowiedniego zaopatrzenia w ten pierwiastek. Zaopatrzenie organizmu w jod nie musi być bardzo regularne, gdyż jest on magazynowany w tarczycy i jego zapas starcza w normalnych warunkach na kilka tygodni. Przewlekły niedobór jodu może powodować jednak powstanie chorób tarczycy, wywołujących jej nadczynność w długim okresie. Hormony tarczycy regulują w organizmie wiele funkcji. Trudno jest omówić ich efekty na poziomie całego organizmu, gdyż wpływają one na funkcjonowanie wielu tkanek, a jednocześnie działają różnokierunkowo. Hormony te odgrywają kluczową rolę w procesach metabolizmu zachodzących w organizmie czy w procesie rozwoju płodu. Aktywność tarczycy jest warunkowana hormonem przysadki mózgowej – TSH, czyli hormonem tyreotropowym. Nadczynność tarczycy może być związana zarówno ze zwiększonym wydzielaniem tego hormonu, jak i ze zmianami w samym gruczole tarczycy. Z tej perspektywy wyróżniamy nadczynność pierwotną i wtórną.
Nadczynność tarczycy – leczenie
Chcąc przywrócić prawidłową czynność hormonalną gruczołu tarczowego u osób z nadczynnością tego gruczołu, trzeba przede wszystkim zapewnić im spokój przez wiele tygodni, zlikwidować wszelkie źródła konfliktów i emocji, zapewnić dogodne warunki otoczenia, obfitą dietę mleczno-jarzynową oraz stosować odpowiednie preparaty farmakologiczne blokujące czynność lub hamujące nadmierne wytwarzanie hormonów warunkujących podany zespół objawów klinicznych. Rodzaj leczenia farmakologicznego nadczynności tarczycy, dawkę preparatu oraz czas stosowania ustala i zmienia każdorazowo lekarz. Podstawowym warunkiem uzyskania efektów leczenia jest jego systematyczność. W niektórych przypadkach stosuje się leczenie izotopowe lub operacyjne. Leczenie nadczynności tarczycy zależne jest od: jej przyczyny, wieku chorego, nasilenia oraz innych chorób. Dlatego metoda leczenia jest dobierana przez lekarza indywidualnie. Nie należy lekceważyć tego schorzenia, gdyż nieleczona nadczynność tarczycy może powodować bardzo niebezpieczne powikłania w postaci: niewydolności serca, zaburzeń rytmu serca, osteoporozy.
